werk
expo
Marion Arts
gastenboek
links
back home
in english
De KeramiekVitrine  

Raku - Intoductie

Raku is en Japanse glazuur techniek, daterend van de 16e eeuw. In eerste instantie werd deze techniek gebruikt bij het produceren van kopjes en kommetjes voor de Japanse theeceremonie, maar deze geschiedenis die steevast de inleiding vormt van wat voor publicatie dan ook op het gebied van raku staat ver af van de hedendaagse betekenis. Zoals met zoveel andere eeuwenoude tradities hebben Amerikanen deze opgepikt en aangepast aan de westerse cultuur. Sterker nog; Amerikanen werden zelfs de uitvinders van deze westerse glazuurtechniek die door een aantal vervelende Japanners gemonopoliseerd dreigde te worden. Hoewel de overdonderde Japanners misschien wel gelijk hadden ligt de tegenwoordige betekenis van raku dichter bij de westerse implementatie die in de jaren 60 van de vorige eeuw begon dan bij het orginele Japanse gedachtengoed. Toch blijven enkele aspecten onherroepelijk herinneren aan de oosterse oorsprong: het delicate evenwicht tussen toeval en controle, tussen doen en laten gebeuren. Ik zit dit stukje HTML nu in te typen in Window's kladblok en ik realiseer me de overeenkomsten tussen HTML en raku. Analogieën en metaforen kunnen waarschijnlijk op talloze plaatsen gevonden worden, maar nu ik met HTML aan het worstelen ben komt de volgende gelijkenis boven drijven, waarmee ik kan aangeven wat mij zo aantrekt in het raku stoken: Zowel HTML als raku geven je de mogelijk heid om naar een bepaald produkt toe te werken, aan te sturen op een bepaald resultaat. Waar je NU naar zit te kijken, het uiterlijk van dit venster is ongedefinieerd; talloze facetten hebben hierop hun effect en ik heb mijn best gedaan om de meeste te beinvloeden maar het is nooit mogelijk exact te voorspellen hoe het er op DIT scherm uit gaat zien. Vervorm je venster, sleep het b r e e d, maak het lang, verander je lettergrootte of kleurendiepte, probeer eens een andere browser (deze pagina's zijn gemaakt op een pc met internet explorer 5, maar ik hoop dat ze er voor jou ook goed uitzien), of zet je monitor op zijn kant. Dit is een nachtmerrie voor de controlefreak! Maar zou het beter zijn als alles controlleerbaar was? Alles begrensd door de menselijke verbeelding? Hoe divers dan ook uiteindelijk zal het toch gaan vervelen. Kunst gevangen in een doodlopend steegje, een straat misschien maar wel doodlopend. Raku dwingt de kunstenaar te laveren tussen controle en toeval zonder te vervallen in één van de twee uitersten. Bij andere, gebruikelijke glazuurtechnieken is de stook het slotakkoord van het creatieve proces. Het fixeert alle bewerkingen die het object heeft ondergaan tijdens de vormgeving en het opbrengen van het glazuur. In het ideale geval komt het stuk vervolgens uit de oven, precies zoals het 'bedoeld' was. De raku aanpak is totaal anders. Hier bepalen de stook en het daaropvolgende afkoelen van het werk voor een belangrijk gedeelte het uiterlijk van het werk. De toegepaste chemie, het glazuurrecept vormen een voorspelbaar en reproduceerbaar startpunt. Het opppervlak van het te glazuren werk, het stookproces en het afkoelen introduceren een enorme hoeveelheid variabelen die maar in beperkte mate te controlleren zijn. Zo kan met een enkel glazuurrecept dagenlang geëxperimenteerd worden. In dit stadium heb ik mezelf nog niet bezig gehouden met het keramisch ontwerp. Ik heb me bijna uitsluitend bezig gehouden met uniforme schaaltjes, om wat voeling te krijgen voor het formuleren van glazuren en voor het stookproces. Op de volgende pagina's laat ik de eerste resultaten zien en geef ik een meer uitvoerige beschrijving van het proces. Bovendien kun je er ook vinden hoe je een raku oven kunt maken.
send email

© 2002 Hans de Brouwer

Last update: